Tazminatlardan hangi vergiler kesilir?

İş ilişkisi sona eren işçilerin çıkış nedenlerine bağlı olarak birtakım tazminatlar ödenmektedir. Bu yazımızda tazminatların hangi vergi kesintilerine tabi olduğunu belirteceğiz.

Kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, kötü niyet tazminatı, sendikal tazminat, ayrımcılık tazminatı, iş güvencesi tazminatı gibi ücret niteliğinde olmayan tazminat alacaklarında net tutar bulunurken, 5510 sayılı kanunun 80. maddesi uyarınca % 14 oranında sosyal güvenlik işçi primi ve % 1 oranında işsizlik sigortası kesintisi yapılmaz, sadece vergi kesintisi yapılır. Bu vergi kesintilerini açıklayalım!

Kıdem Tazminatı; Bu tazminatı hak eden işçinin hesaplaması yapılırken Gelir Vergisi Kanunu'nun Tazminat ve Yardımlar başlıklı 25. Maddesi gereğinde Gelir Vergisi kesintisi yapılmaz. Hesaplanan Brüt kıdem tazminatı üzerinden sadece damga vergisi kesintisi yapılacaktır. Not: Basın İş Kanunu kapsamındaki gazetecilerin ve Deniz İş Kanununa tabi olan gemi adamlarının 24 aylık kıdem süresini aşan kısım için hesaplanan kıdem tazminatı tutarı üzerinden gelir vergisi kesilmelidir.

İhbar Tazminatı ; Gelir Vergisi Kanununa göre İhbar tazminatı Gelir vergisi istisnası kapsamına alınmamıştır. Bu tazminat hesabı yapıldıktan sonra Brüt İhbar tazminatından Gelir Vergisi ve Damga vergisi kesilmelidir.

Kötü Niyet Tazminatı; Bu tazminat türü ihbar sürelerine bağlı olduğu ve istisna kapsamında değerlendirilmediği için Gelir vergisi ve Damga vergisi kesintisi yapılacaktır.

Sendikal Tazminatı; Gelir Vergisi Kanununda bu tazminat türü Gelir vergisi istisnası kapsamında yer almamaktadır. Sendikal tazminatı kimi zaman İşe başlatmama tazminatı gibi düşünülüp buna göre sadece damga vergisi kesintisi yapan işverenleri görüyoruz. Sendikal tazminat işe başlamama koşuluna bağlı değildir.

Konuyla ilgili olarak sendikal tazminatın gelir vergisinden muaf olup olmadığına ilişkin bir davada yargı "...uygulamada kıdem tazminatından gelir vergisi düşülmediği ve lehe yorum ilkesi uyarınca sendikal tazminatın da gelir vergisinden istisna tutulması gerektiği.." yolundaki direnme kararına karşı Hukuk Genel Kurulu, "... kıdem tazminatı Gelir Vergisi Kanunu'nun 25. maddesinin yedinci bendinde açıkça gelir vergisinden istisna edilmiş olup, sendikal tazminat yönünden bu konuda yasal bir düzenleme bulunmadığından ..."sendikal tazminatın gelir vergisi kesintisine tabi olduğu sonucuna varmıştır. Hukuk Genel Kurulu'nun yukarıda yer verilen kararı "İşe Başlatmama Tazminatı'nın 25. maddede yer alan istisnalara eklenmesinden önce verilmiştir. Görüleceği üzere "İşe Başlatmama Tazminatı" ile "Sendikal Tazminat" yerine "Kıdem Tazminatı" ile "Sendikal Tazminat" karşılaştırılmasına gidildiğini görmekteyiz. Bu kapsamda kararın bağlayıcı olmadığını söyleyebiliriz.

Sendikal Tazminat Gelir Vergisi Kanunu düzenlemelerinde ya da yargı mercilerinde netlik kazanmamakla birlikte, sendikal tazminatın vergi hukuku bakımından niteliği ve gelir vergisinden istisna edilen diğer tazminatlardan farkları gözetildiğinde vergi kesintisine tabi olacağı sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak bu tazminat türünde Gelir vergisi ve damga vergisi kesintisi yapmak gerekecektir.

Ayrımcılık Tazminatı; Bu tazminat türü gelir vergisi istisnaları olan tazminat türlerinde yer almamaktadır. Dolayısıyla bu tazminat hesabında Gelir vergisi ve Damga vergisi kesintileri yapılmaktadır.

İşe Başlatmama Tazminatı: Bu tazminat türü gelir vergisinden müstesnadır. Sadece damga vergisi kesintisi yapılmaktadır.

Ölüm Tazminatı: Bu tazminat türü gelir vergisinden müstesnadır. Sadece damga vergisi kesintisi yapılmaktadır.

Boşta Geçen süre Ödemesi; İş güvencesi hükümlerine göre işe iade davasını kazanan işçiye işverence ödenecek “en çok dört aylık boşta geçen süre için yapılan ödemeler”, ücret olarak değerlendirilip, Sigorta primi, Gelir vergisi ve damga vergisi kesintisine tabi tutulacaktır.